Rozporządzenie w sprawie wyrobów budowlanych (CPR) wprowadzi istotne zmiany w ocenie zgodności i zrównoważonego rozwoju produktów budowlanych. Kluczowym elementem tych zmian będzie wprowadzenie Systemu 3+, który stanowić będzie nowe podejście do oceny środowiskowej wyrobów budowlanych.
Czym będzie System 3+?
System 3+ będzie innowacyjnym systemem oceny zgodności, który położy szczególny nacisk na aspekty środowiskowe wyrobów budowlanych. W ramach tego systemu, jednostki notyfikowane będą przeprowadzać niezależną ocenę deklaracji właściwości użytkowych (DoP) oraz analizować dokumentację dotyczącą wpływu wyrobu na środowisko.
Kluczowe Elementy Systemu 3+
- Ocena cyklu życia (LCA): System będzie wymagał przeprowadzenia kompleksowej analizy cyklu życia produktu, uwzględniającej wszystkie etapy – od pozyskania surowców po utylizację i ewentualny recykling.
- Charakterystyki środowiskowe: Ocena obejmie szereg zasadniczych charakterystyk środowiskowych, które będą wprowadzane etapowo zgodnie z harmonogramem.
- Rola jednostek notyfikowanych: Jednostki te nie tylko będą oceniać dokumentację, ale również monitorować procesy produkcyjne pod kątem zgodności z wymogami środowiskowymi. Będą one miały prawo do przeprowadzania niezapowiedzianych kontroli w zakładach produkcyjnych.
- Deklaracja środowiskowa produktu (EPD): Producenci będą zobowiązani do przygotowania i publikacji EPD dla swoich wyrobów, opartych na wynikach LCA.
Szczegółowy Harmonogram Wdrożeń
System 3+ wprowadzi charakterystyki środowiskowe w trzech etapach:
- Etap pierwszy (od daty wejścia w życie rozporządzenia):
- Skutki zmiany klimatu – ogółem
- Skutki zmiany klimatu – paliwa kopalne
- Skutki zmiany klimatu – emisje biogeniczne
- Skutki zmiany klimatu – użytkowanie gruntów i zmiana użytkowania gruntów
- Zubożenie warstwy ozonowej
- Etap drugi (4 lata po wejściu w życie rozporządzenia):
- Potencjał zakwaszania
- Eutrofizacja wody w akwenach słodkowodnych
- Eutrofizacja wody w akwenach morskich
- Eutrofizacja lądowa
- Ozon fotochemiczny
- Ubożenie zasobów abiotycznych – minerały i metale
- Ubożenie zasobów abiotycznych – paliwa kopalne
- Etap trzeci (6 lat po wejściu w życie rozporządzenia):
- Zużycie wody
- Emisja cząstek stałych
- Promieniowanie jonizujące
- Ekotoksyczność wody słodkiej
- Działanie toksyczne dla ludzi, rakotwórcze
- Działanie toksyczne dla ludzi, inne niż rakotwórcze
- Oddziaływanie związane z użytkowaniem gruntów
Wsparcie dla Producentów
Komisja Europejska udostępni bezpłatne oprogramowanie do obliczania charakterystyk środowiskowych. Narzędzie to będzie pomagać producentom w przeprowadzaniu analizy LCA i przygotowywaniu deklaracji właściwości użytkowych zgodnych z nowymi wymogami. Oprogramowanie będzie aktualizowane regularnie, a jego kolejne wersje staną się obowiązkowe rok po ich wprowadzeniu.
Znaczenie dla Branży Budowlanej
System 3+ będzie stanowić znaczący krok w kierunku bardziej zrównoważonego budownictwa. Wymusi on na producentach głębsze zrozumienie wpływu ich wyrobów na środowisko i zachęci do innowacji w zakresie ekologicznych rozwiązań. Producenci będą musieli:
- Zainwestować w nowe technologie produkcji o mniejszym wpływie na środowisko
- Przeszkolić personel w zakresie nowych wymogów i metod oceny
- Dostosować procesy produkcyjne do nowych standardów środowiskowych
- Rozważyć redesign produktów w celu poprawy ich charakterystyk środowiskowych
Wpływ na Rynek
Wprowadzenie Systemu 3+ prawdopodobnie wpłynie na:
- Ceny wyrobów budowlanych: Początkowo mogą wzrosnąć ze względu na koszty dostosowania do nowych wymogów.
- Konkurencyjność: Firmy, które szybciej dostosują się do nowych wymagań, mogą zyskać przewagę konkurencyjną.
- Innowacje: Wzrośnie zapotrzebowanie na innowacyjne, ekologiczne materiały i technologie budowlane.
- Świadomość konsumentów: Zwiększy się świadomość ekologiczna wśród klientów, co może wpłynąć na ich decyzje zakupowe.
Wnioski
Wprowadzenie Systemu 3+ w ramach CPR będzie przełomowym podejściem do oceny wyrobów budowlanych. Połączy ono rygorystyczną ocenę techniczną z kompleksową analizą środowiskową, co przyczyni się do realizacji celów zrównoważonego rozwoju w sektorze budowlanym. Dla producentów oznaczać to będzie nowe wyzwania, ale także szanse na wyróżnienie się na rynku poprzez oferowanie produktów o lepszych parametrach środowiskowych.
System 3+ będzie kluczowym elementem w transformacji europejskiego sektora budowlanego w kierunku bardziej zrównoważonego i odpowiedzialnego środowiskowo przemysłu. Jego wdrożenie będzie wymagało znacznych nakładów i zmian w całym łańcuchu dostaw, ale w długiej perspektywie przyczyni się do zmniejszenia negatywnego wpływu budownictwa na środowisko naturalne.
